محاکمه بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، به اتهام فساد، از چند سال پیش جریان دارد. با اینحال حضور یک شاهد آمریکایی در روز یکشنبه، ۲۵ ژوئن ۲۰۲۳، باعث شد یکی از لحظههای به یادماندنی این محاکمه رقم بخورد: نام این شاهد آرنون میلشان است؛ تهیهکننده میلیاردر هالیوود که نه تنها سابقه جاسوسی برای اسرائیل دارد، بلکه جزو دوستان قدیمی نتانیاهو نیز محسوب میشود.
میلشان تهیهکننده فیلمهای معروفی همچون «جیافکی»، «فایتکلاب» و «آقا و خانم اسمیت» بوده و دو بار نامزد دریافت جایزه اسکار شد. او شهروند اسرائیل است و از اواسط دهه ۱۹۶۰ تا اواسط دهه ۱۹۸۰ با دستگاههای اطلاعاتی این کشور همکاری میکرد. گمان میرود خرید پنهانی اسلحه، از فعالیتهای اصلی او بوده باشد.
میلشان با اینکه از دوستان قدیمی نتانیاهو است، در دادگاه در جایگاه شاهدی کلیدی برای دادستانی ظاهر شد. شهادت او به «پرونده ۱۰۰۰» مربوط میشود که در آن، نتانیاهو به دریافت هدیه در ازای انجام اموری برای اهداکنندگان این هدیهها متهم است.
میلشان در آغاز شهادت خود، رابطهاش را با نتانیاهو، با عبارتهای «دوستان نزدیک» و «نزدیک به برادر» توصیف کرد. او تایید کرد به نتانیاهو و همسرش، سارا، هدایایی همچون سیگاربرگ و شامپاین داده است. محور این پرونده، این پرسش است که این هدایا صرفا به رسم دوستی اهدا شدهاند، یا نوعی رشوه در ازای دریافت خدماتی مشخص بودهاند؛ موضوعی که احتمالا در جریان شهادتِ ۱۰ روزه میلشان مشخص خواهد شد.
نتانیاهو در حال محاکمه شدن در سه پرونده مجزا اما مرتبط با یکدیگر است که هر سه به فساد و رشوهگیری مربوط میشود. اگر دادگاه او را مقصر تشخیص دهد، نخستوزیر اسرائیل راهی زندان خواهد شد.
حضور میلشان باعث شده است که «پرونده ۱۰۰۰» از توجه گسترده رسانهها برخوردار شود و به صحنهای بدل شده است که تقاطع ثروت و قدرت را در اسرائیل به نمایش میگذارد. دادستانها میگویند میلشان در سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۶ هدایایی به ارزش صدها هزار دلار به بنیامین و سارا نتانیاهو داده است. بیشتر این هدایا سیگاربرگهای گرانقیمت و شامپاینهای صورتی (رز) بودند که به اقامتگاه رسمی نخستوزیر در اورشلیم، و خانه شخصی او در شهر ساحلی قیصریه رسانده شدند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
نتانیاهو متهم است در ازای دریافت این هدایا، از مقامهای آمریکا خواسته است که به میلشان کمک کنند تا ویزای ۱۰ ساله او به آمریکا تمدید شود. به گفته دادستانی، میلشان همچنین خواهان تمدید قانون مربوط به معافیت از مالیات و تایید ادغام دو شرکت مخابراتی بوده که هر دو به نفع او تمام میشدند.
اما نتانیاهو میگوید از دوست قدیمیاش هدایایی دریافت کرده و این کار بههیچوجه غیرقانونی نیست.
میلشان روز یکشنبه در دادگاه از دوستیِ نزدیک خود با نتانیاهو و گفتوگوهایشان در مورد تاریخ و اقتصاد گفت. او ضمنا تاکید کرد از دهه ۱۹۶۰ در مسائل امنیتی به اسرائیل کمک میکرد و در این مورد چنین گفت: «راجع به بسیاری از کارهایی که من و نتانیاهو مخفیانه برای کشورمان انجام دادیم، نمیتوانم زیاد وارد جزئیات شوم.»
این میلیاردر عرصه صنعت سینما تاکید کرد خود او بود که ارسال هدایا را شروع کرد، اما بعدها این کار به امری عادی بدل شد و برخی مواقع نتانیاهو مشخصا از او تقاضای هدیه میکرد. بهگفته میلشان نتانیاهو و همسرش زبانی رمزی برای این درخواستها درست کرده بودند: «برگ» به معنای سیگاربرگ، و «صورتی» به معنای شامپاین.
میلشان به دلیل مشکلات سلامتی خود، امکان سفر به اسرائیل ندارد و دادگاه به او اجازه ویژه داده است تا از شهر ساحلی برایتون در جنوب انگلستان که نزدیک محل زندگی کنونی او است، شهادت دهد.
پلیس اسرائیل در جریان تحقیقات «پرونده ۱۰۰۰»، میلشان را به رشوه دادن مظنون میدانست، اما دادستانی نهایتا تصمیم گرفت هیچ اتهامی علیه او وارد نکند. با این حال، او پس از بازجویی، از اسرائیل خارج شد و شش سال است که به این کشور برنگشته است. او همچنان املاک بسیاری در اسرائیل دارد و میگوید به نقش خودش در تامین امنیت این کشور افتخار میکند.
شهادت میلشان از تالاری در هتل «الد شیپ» در برایتون صورت میگیرد که دولت اسرائیل آن را برای پیش بردن این شهادت کرایه کرده است. چند نفر از مخالفان نتانیاهو، در برایتون با پرچم اسرائیل دست به اعتراض زدند و پلاکاردهایی با عبارت «جعل» بالا بردند. گزارشگران و عموم اجازه ورود به جلسه شهادت میلشان را ندارند، اما سارا نتانیاهو به نمایندگی از همسرش حضور دارد. خود نتانیاهو نیز شهادتها را از طریق مجازی در دادگاه اورشلیم دنبال میکند.
روشن شدن ابعاد رابطه نتانیاهو و میلشان، میتواند در سیر محاکمه تعیینکننده باشد. دادستانی میگوید رابطه این دو نفر به ۱۹۹۹ بازمیگردد. مستندی اسرائیلی راجع به میلشان که حدود ۱۰ سال پیش منتشر شد، نامهای از نتانیاهو به او را نشان میدهد که در سال ۲۰۰۹ نوشته شده و میلشان آن را قاب گرفته است. نتانیاهو در این نامه میلشان را «برادرم» مینامد و از او تشکر میکند و مینویسد: «تو صخره من در طوفانهایی». میلشان در این مستند در پاسخ به این پرسش که نتانیاهو را دوست خودش میداند یا نه، میگوید: «بله، قطعا.»
نتانیاهو میگوید کمکی که برای دریافت روادید به میلشان کرده، صرفا به دلیل نقش او در امنیت ملی اسرائیل و اقتصاد آمریکا بوده است. اما هاداس کلاین، دستیار شخصی میلشان در اسرائیل، میگوید میلشان به تدریج نگران هزینه و قانونی بودن هدایای گرانقیمتی شده که مدام به خانواده نتانیاهو اهدا میکرد. کلاین همچنین گفت تنها هدایایی که خانواده نتانیاهو به میلشان داده، جاسویچیهایی با نوعی آرم نخستوزیری بود. البته خانم نتانیاهو هم گاهی از یک مغازه اسباببازیفروشی در اسرائیل هدایایی برای کودکان میلشان میخرید.
با این همه، هنوز روشن نیست شهادت میلشان در دادگاه نهایتا به ضد نتانیاهو تمام میشود، یا به نفع او.